ŞUBAT AYINDA EN AZ 131 İŞÇİ YAŞAMINI YİTİRDİ
Yüzde 85’ini ulusal ve yerel basından; yüzde 15’ini ise işçilerin mesai arkadaşları, aileleri, iş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve sendikalardan öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla Şubat ayında en az 131 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi... Raporumuzda meslek hastalığı nedeniyle gerçekleşen iş cinayeti yok. Oysa ILO ve WHO verilerine göre 1 “iş kazası sonucu ölüm” karşılığında yaklaşık 6 “meslek hastalığı sonucu ölüm” olmaktadır...
• 131 emekçinin 118’i ücretli (işçi ve memur), 13’ü kendi nam ve hesabına çalışanlardan (çiftçi, balıkçı ve esnaf) oluşuyor...
• Ölenlerin 3’ü kadın işçi, 128’i erkek işçi. Kadın işçi cinayetleri tarım ve sağlık işkollarında gerçekleşti...
• İki çocuk işçi can verdi. Çocuk işçi cinayetleri tarım ve inşaat işkollarında gerçekleşti…
• 51 yaş ve üstünde ise çalışırken ölen 30 emekçi bulunuyor: Çiftçi ve esnaflar ile balıkçı, tarım, maden, büro, metal, inşaat, taşımacılık ve belediye işçileri...
• Şubat ayında 2 göçmen/mülteci işçi yaşamını yitirdi, 2’si de İranlı…
• Ölen işçilerin altısı sendikalı. Sendikalı işçiler tarım, gıda, maden, büro ve belediye işkollarında çalışıyordu.
• Ölümler en çok inşaat, taşımacılık, güvenlik, tarım, madencilik, ticaret/büro, metal, belediye/genel işler ve konaklama işkollarında gerçekleşti.
Van Bahçesaray’da çığ sonucu yaşanan ölümlere değinmek istiyoruz
Bizim tespit edebildiğimiz kadarıyla kurtarma çalışmalarında görevlendirilen 2 iletişim, 1 karayolları, 3 belediye işçisi ile 20 güvenlik görevlisi yaşamını yitirmiştir (Güvenlik görevlilerinin ölümleri ‘adeta bir AFAD çalışanı gibi görevlendirildikleri’ için işkollarında yer alıyor). Yine bir işçi de ilk çığda kar altında kaldı. Diğer ölenler minibüs yolcuları ve çoğunluğu yakınlarını kurtarmaya gelen yurttaşlardır.
Bu noktada “TMMOB Van İKK, Van Barosu ve Van/Hakkari Tabipler Odası’nın hazırladığı raporu” okumak gerekiyor. Raporda yapılan değerlendirmeler ve öneriler şu şekilde:
Değerlendirmeler
1- Birinci çığ oluştuktan sonra; böylesi durumlarda ilk elden oluşturulması gereken kriz masasının oluşturulmadan sürecin yönetilmeye çalışıldığı ve dolayısıyla krizin doğru yönetilemediği,
2- Kriz masası oluşturulmadığından, yol güvenlik önlemleri alınmamış olmasından kaynaklı birinci çığın gerçekleştiği alana, yetkili yetkisiz, donanımlı donanımsız herkesin gelişigüzel kurtarma faaliyetlerine katıldığı,
3- Birinci çığdan sonra olay yerine giden kişilerin kimlik bilgilerinin kayıt altına alınmadığı, dolayısıyla çığ altında kalan kişilerin sayısına ve akıbetine sağlıklı ulaşılmasında sıkıntılar yaşandığı,
4- Arama ve kurtarma faaliyetlerini yürüten profesyonel ekiplerin yeterli sayıda olmadığı, yeni bir çığ felaketinin oluşmaması için önlemlerin alınmadığı, ağır iş makinelerinin çığ bölgesinde hareketli olduğu,
5- Henüz ilk çığ felaketinden sonra alınması gereken tedbirlerin üçüncü gün alındığı, öncesinde alınmayan tedbirler, profesyonel kişilerce yapılmayan arama kurtarma çalışmaları ve ikinci çığdan sonra savrulan zırhlı araçların çarpmasıyla can kaybı ve yaralı sayısının arttığı tespit edilmiştir.
Öneriler
1. Kalıcı ve kesin çözümler üretilinceye dek geçici olarak alınacak önlemler kapsamında; Van-Bahçesaray yolunda kış aylarında kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde meteorolojiden alınacak bilgiye göre çığ riskinin olması durumuna karşın, kontrollü bir şekilde yol kapatılmalı, yol güzergâh boyunca dik yamaçlar tıraşlanarak teraslandırılmalı, iklim koşullarına uygun ağaçlandırma yapılmalı, kar yağışının yoğun olduğu dönemlerde bölgeye bırakılacak ‘sismik ölçüm’ cihazlarıyla kar yükünün tespiti yapılarak çığ riskinin olduğu yerlerde yol trafiğe kapatılarak, dinamitlerle suni çığ oluşturularak, çığ enkazı iş makinaları ile kontrollü bir şekilde alandan uzaklaştırılmalıdır.
2.Çığ riskinin olduğu bölgelerde betonarme perdeler inşa edilmeli, Van-Bahçesaray yolu üzerinde yapılan karapet tünelinin mevcut riskleri tamamen ortadan kaldırmadığı gözetilerek çığ riskinin yüksek olduğu bu yerlerde yeni kar tünelleri muhakkak yapılmalıdır.
3.Karadeniz, Akdeniz bölgelerinde yapılan tüneller ile verilen değer Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine de verilmeli, Bahçesaray-Van ulaşımının tamamen güvenli bir şekilde yapılması sağlanmalıdır.
4.Her iki çığ felaketi sonrasında yapılan arama kurtarma çalışmaları gözetilerek benzeri afetlerde yapılacak müdahale, alınacak tedbirler ve yapılacak arama kurtarma çalışmalarının daha profesyonel ve liyakatli kişilerce yürütülmesi sağlanmalıdır.
• En fazla ölüm nedenleri sırasıyla trafik/servis kazası, yüksekten düşme, ezilme/göçük, kalp krizi, intihar ve elektrik çarpması.
İşçi intiharlarına değinmek istiyoruz
İSİG Meclisi olarak tespit edebildiğimiz kadarıyla
2013 yılında en az 15,
2014 yılında en az 25,
2015 yılında en az 59,
2016 yılında en az 90,
2017 yılında en az 89,
2018 yılında en az 73,
2019 yılında en az 82,
2020 yılının ilk iki ayında en az 25 işçi olmak üzere; son yedi yılda en az 458 işçi işyeri içinde ve/veya işe bağlı olarak intihar ederek yaşamına son vermiştir.
İşçi intiharlarının çoğunun nedenini bilemesek de öğrenebildiklerimizin temel üç nedenini borç, işsizlik ve baskı/mobbing oluşturmaktadır.
İntihar eden işçilerin yoğunlukla çalıştıkları işkolları ticaret/büro, tarım, sağlık, güvenlik, inşaat, metal ve belediye/genel işler işkollarıdır.
Elimizdeki bilgilere göre Türkiye’de işçi intiharları dünya örneklerine göre farklılık göstermekte ve salt bir şirketin çalışma koşullarının sonucu olmaktan ziyade genel olarak 1980 sonrası uygulanan neo-liberal politikaların oluşturduğu güvencesizlikle açıklanabilir. Bu politikaların ayakları olan kamusal alanın özelleştirilmesi, kronikleşen işsizlik ve yoksulluk ile örgütsüzleştirme saldırısının bir sonucu olan sendikasızlaştırma ve geleneksel dayanışma ağlarının dağılması işçi intiharlarına neden olan nesnel zemini oluşturmaktadır.
Bu noktada 26 Mart 2020 Perşembe günü saat 19.00’da Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şube’de düzenleyeceğimiz “İşçiler Neden İntihar Ediyor?” konulu panel-forumda bu konuları daha ayrıntılı ele alacağız.
İş cinayetlerinin şehirlere göre dağılımı
Şubat ayında 27 ölüm Van’da; 10 ölüm İstanbul’da; 9 ölüm İzmir’de; 7 ölüm Kocaeli’de; 5 ölüm Manisa’da; 4’er ölüm Aydın, Bursa ve Sakarya’da; 3’er ölüm Afyon, Antalya, Denizli, Konya ve Mersin’de; 2’şer ölüm Adana, Aksaray, Ankara, Balıkesir, Düzce, Ordu, Samsun ve Zonguldak’ta; 1’er ölüm Adıyaman, Ardahan, Batman, Bilecik, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Isparta, Karaman, Kars, Kastamonu, Malatya, Muğla, Siirt, Tekirdağ, Uşak, Yalova, Irak, İran, Japonya, Karadağ, Malawi, Suriye, S.Arabistan ve Yunanistan’da yaşandı…
2020/ Şubat ayında iş cinayetlerinde yaşamını yitiren 131 işçiyi saygıyla anıyoruz…
Tahir Bozkurt, Nazife Zorlu, Celal Çelikoğlu, Gökhan Dağdeviren, Fatih Güllü, Özkan Ergin, Ercan Unğan, Sabri Duru, Sebahattin Eyigün, Yılmaz Çeltikçi, Muhsin Büyükyapıcı, Birol Dayı, İbrahim Doğan, Aliye Baba, Ahmet Akturfan, Aziz Gök, Nazmi Yıldırım, Ersin Kaçar, Uğur Çınaroğlu, İbrahim Ateş, Doğan Önge, Ali Akkaya, Recep Bilgin, Ramazan Kömürcü, Mehmet Ali Çakmak, Arslan Emre Parmaksız, Hurşit Kurşun, Mehmet Çakır, Bayram Kömürcü, Orhan Demir, Umut Pişirici, Selahattin Ş., İnan Avşar, Murat Ekinci, Recep Kavi, Kemal Çeğiç, Süleyman Tezcan, Ahmet Çoban, Mehmet Demir, Bahadır Levent Duman, Erol Gökçe, Fatih Zeynel Şıkoğlu, Adem Kılıç, Mehmet Aktaş, Ali Dönmez, Çetin Korkmaz, Harun Uzun, Ayhan Demir, Abdulbaki Cengiz, Nevzat Kayıkçı, Hamit Gülten, Ömer Zengin, Orhan Kürkçü, Sabri Öztürk, Caner Mızrak, Ramazan Akfırat, Engin Kabacı, Ramazan Türk, Abdurrahim Tung, Nurettin Karakaya, Siyabend Dayan, Murat Kapağan, Muhammet Yılmaz, Canan Yıldız, Mehmet Çörtük, Yaşar Gündüz, Muammer Çelebiyılmaz, Köksal Karabulut, Mehmet Söğüt, Sezer Demireğen, Mustafa Acar, Uğur Karatepe, Taner Ülkünç, Hadı Bagheri, Serkan Çolak, Hayrettin Dündar, Kazım Çağlar, Yaşar Kanbur, Hüseyin Baldır, Mevlüt Çankaya, Harun Obut, Fatih D., İsmail Ökemen, Selahattin Reis, Şahin Esen, Ramazan Turan, Fehmi Bilgiç, Münir Çakmak, Kazım Aydın, İsmail Akatay, Menderes Çolakça, Kemal Keskin, Ergün Sürücü, Merve B., Taner Turan, Mert Can Baran, İbrahim Halil Kiraz, Halit Yılmaz, Özgür Işık, Özen Akçam, Ramazan Süslü, Ufuk Deniz, Fatih Karagöz, Osman Karaca, Cihat Erat, Muammer Keskin, Oğuzhan Ulaş Avcı, Mesut Deniz, Tarkan Karaca, Hekim Kazgan, Nimet İnçamur, Tahsin Karan, Bayram Bulcar, Metin Mantaş, Mehmet Esen, Abdulselam Mantaş, Nesim Yavuz, Nimetullah Mantaş, Yavuz Selim Sertdemir, Kemal Yıldız, Emrullah Ersari, Fevzi Sevinç, Mehmet Can Taşdemir, Kemal Kırmızı, Orhan Bolat, Gökhan Şeremet, U.Z.Ş., Murat Ataş, Ömer Başer, Adem Yarıcı ve ismini öğrenemediğimiz bir işçi...
İletişim
http://www.isigmeclisi.org/
https://twitter.com/isigmeclisi
https://www.facebook.com/isigmeclisi/
isigmeclisi@gmail.com
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi
